‘Heel vaak wordt geroepen: mensenhandel dat gebeurt hier niet. Maar het gebeurt wél.’ Nicole Harms, manager van expertisecentrum Shop (Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en Mensenhandel), heeft de voorbeelden direct paraat. Het zijn er veel. In de regio Haaglanden komen jaarlijks rond de 150 gevallen bij hulpverlening in beeld. Maar waarschijnlijk zijn het er veel meer. Er rust toch nog een taboe op wat ook wel moderne slavernij wordt genoemd en daarom wordt lang niet alles gemeld, schrijft mediapartner Omroep West.
Vrouwen, mannen, transgenders die worden gedwongen om in de seksindustrie te werken. Mensen die denken dat ze op papier een geweldig contract tekenen, maar in de praktijk voor een habbekrats restaurants moeten schoonmaken en daar ook op de vloer moeten slapen. Jongens en meiden die worden gedwongen op de uitkijk te staan bij een overval of beroving. En als ze dat weigeren te horen krijgen dat de opdrachtgevers weten waar hun zusje naar de dagopvang gaat of waar hun ouders werken. Mensen die op straat worden gedwongen te bedelen en hun inkomsten aan het einde van de dag moeten inleveren.
De gemeente Den Haag presenteert woensdag een overkoepelend plan (‘Naar een stad zonder uitbuiting’) voor de aanpak van alle vormen van mensenhandel. Reden daarvoor, aldus wethouder Kavita Parbhudayal (VVD), is dat de nadruk tot voor kort vooral lag op de aanpak van seksuele uitbuiting in de prostitutie en in mindere mate op uitbuiting in andere sectoren.
Dit terwijl er alle aanleiding is om veel aandacht te besteden aan het probleem – ook wel moderne slavernij genoemd. Want, stelt de wethouder: ‘Mensenhandel is een ernstige schending van mensenrechten en van de menselijke waardigheid. Mensenhandel wordt vaak gepleegd in criminele samenwerkingsverbanden, die misbruik maken van de legale wereld. Daarom is het een vorm van ondermijnende criminaliteit. Mensenhandel is een van de zwaarste vormen van criminaliteit, met ernstige gevolgen voor de slachtoffers die het betreft.’
Shop, het expertisecentrum op het gebied van hulp- en dienstverlening aan sekswerkers en slachtoffers mensenhandel, hanteert een duidelijke definitie, vertelt manager Harms: ‘Het gaat om het uitbuiten van mensen voor persoonlijk gewin, vaak gebeurt dat onder dwang en wordt er misbruik gemaakt van mensen in een kwetsbare positie. De bekendste groep waar het om gaat, zijn vrouwen, mannen en transgenders die worden gedwongen om in de seksindustrie te gaan werken. Maar het komt in veel meer sectoren voor: de land- en tuinbouw, de horeca, de schoonmaak, het criminele circuit en binnen huishoudens.
Shop begeleidt de mensen die het slachtoffer zijn geworden. Het geeft informatie, advies en praktische en psychische hulp. Bovendien probeert de organisatie te voorkomen dat mensen slachtoffer worden. Bijvoorbeeld kwetsbare meiden die veel online zijn.
Volgens Harms gebeurt er dus al veel en wordt daarvoor ook met diverse organisaties én de gemeente goed samengewerkt. Maar dat er nu een plan ligt met ook duidelijke ambities is een welkome toevoeging. ‘Het is heel goed om te zien dat Den Haag hier aandacht aan wil besteden.’
Doel van het plan is onder meer om de komende vier jaar meer zicht te krijgen op de aard en omvang van mensenhandel, te voorkomen dat mensen er het slachtoffer van worden en om slachtoffers nog betere hulp en ondersteuning bieden.
Mooi op papier misschien, maar het leidt ook tot een groot aantal praktische voorstellen. Zo moeten er duizend trainingen komen in weerbaarheid voor jongeren, drieduizend arbeidsmigranten worden geïnformeerd over hun rechten, sekswerkers krijgen laagdrempelige informatie over hun rechten, ambtenaren worden getraind in het herkennen van mensenhandel, er komen controles van sekspanden, de achtergronden van de eigenaren van seksinrichtingen worden gecontroleerd, de gemeente gaat opvang financieren.
Verder wordt ook afgerekend met de term ‘loverboys’. ‘Die naam verbloemt dat het ook hier om mensenhandel en een keiharde vorm van criminaliteit gaat, namelijk de seksuele uitbuiting van minderjarigen en jongeren in de prostitutie en online, zegt de wethouder. In totaal is daarvoor tot en met 2023 een miljoen euro per jaar beschikbaar.’
Wethouder Parbhudayal ziet ook de noodzaak om flinke ambities te hebben. ‘Alle vormen van mensenhandel grijpen diep in op de vrijheid van slachtoffers en bezorgen hen enorm veel leed. Hierbij gaat het niet alleen om volwassenen, maar ook om minderjarigen. Om slachtoffers te beschermen en deze ondermijnende criminaliteit te stoppen, is en blijft het dringend nodig om mensenhandel breed en integraal aan te pakken.’
