De gemeente Den Haag en de Westlandse woningbouwcorporatie Arcade zijn weer ‘on speaking terms’ na een gesprek tussen wethouder Martijn Balster en de top van de verhuurder. Dat meldt mediapartner Omroep West. ‘De kou is uit de lucht en we willen ook graag in Den Haag blijven bouwen’, aldus een woordvoerder van de corporatie. Maar de Haagse politiek wil meer opheldering over de bouw van een groot nieuw complex op het Koningin Julianaplein, waarbij Arcade buitenspel werd gezet.
Over het project pal naast Den Haag Centraal wordt al jaren gesproken. Diverse ontwerpen werden in de loop van de jaren door achtereenvolgende wethouders gepresenteerd. Uiteindelijk leek er in 2006 een doorbraak te zijn. Toen ging de gemeenteraad akkoord met de bouw van wat door de ontwikkelaar werd omschreven als ’twee ranke torens met daartussen een groene vallei aan daklandschappen’.
Maar toenmalig wethouder Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) meldde begin september aan de gemeenteraad dat ook dit project moeilijk tot stand komt. Dit onder meer omdat de bouwkosten inmiddels flink waren gestegen. Daarom waren ‘aanvullende afspraken’ nodig om de bouw ‘vlot te trekken’. Revis zei toen: ‘Daarmee kan dit gebied over enkele jaren weer gaan functioneren als een mooie entree van de stad.’
Commerciële ontwikkelaar
Eén van die afspraken was dat niet langer Arcade 51 sociale huurwoningen in het complex gaat bouwen, maar een commerciële ontwikkelaar. Die krijgt ook het recht om ze na twintig jaar te verkopen. De ontwikkelaar van de torens betaalt daarvoor wel 510.000 euro aan de gemeente om het mogelijk te maken dat elders in Den Haag sociale woningen worden gebouwd.
Acade was onaangenaam getroffen door die mededeling, schreef directeur René Lemson in een brief aan het college van burgemeester en wethouder en de gemeenteraad. De gang van zaken wekte ‘op z’n mist irritatie’ op, stelt hij.
Lang
Reden daarvoor is, zegt Arcade, dat er al lang met de ontwikkelaar werd gesproken over het opnemen van de sociale woningen in het project. De corporatie zou die afnemen voor 180.000 euro per stuk. Maar in 2019 werd duidelijk dat de ontwikkelaar de woningen aan een belegger kon verkopen voor 250.000 euro per stuk. Die kon daarvoor meer betalen omdat de woningen na twintig jaar zouden worden verkocht. Ook is het idee dat die commerciële partij ze ook voor meer geld verhuurt dan Arcade van plan was. De woordvoerder van Arcade: ‘De gemeente heeft er dan geen zicht op dat de woningen verhuurd worden aan de juiste doelgroep. Dit is geen wenselijke situatie.’
Het besluit dat de gemeente akkoord was met de verkoop aan de commerciële partij werd nooit officieel meegedeeld. De corporatie moest het via de media vernemen. ‘Een zeer vreemde wijze van handelen’, oordeelde Arcade. Lemson liet zelfs in zijn brief doorschemeren als gevolg hiervan te twijfelen aan verdere samenwerking met Den Haag. ‘Wij vragen ons af of het maken van prestatieafspraken voor komend jaar in Den Haag überhaupt zin heeft, als de gemeente sociale huurwoningen van een toegelaten instelling wegtrekt en deze aan de hoogte bieder gunt.’
Gemeente betreurt gang van zaken
De wethouders Martijn Balster (PvdA) en Anne Mulder (VVD) – de opvolger van Revis – laten nu aan de gemeenteraad weten ook deze gang van zaken ‘te betreuren’. Wel zou de ontwikkelaar al in 2019 hebben laten weten dat niet Arcade maar een commerciële partij de woningen gaat bouwen. Volgens hen was het de taak van die ontwikkelaar om dat aan de corporatie te laten weten.
De wethouders constateren ook dat het heel moeilijk is om in dit soort gebieden sociaal te bouwen. Dat vraagt ‘extra inspanningen’, menen ze. ‘De gronden in het centrum zijn duur en de planvorming is complex.’ Toch willen ze dat in de toekomst wel blijven proberen.
Afgedaan
Volgens de woordvoerder van Arcade is met die brief én een gesprek tussen de wethouder en de directie van de corporatie de zaak afgedaan. Maar voor de gemeenteraad is dat nog niet het geval. De grootste partij in de raad, Hart voor Den Haag, zegt geschrokken te zijn van de brief van Arcade. Raadslid William de Blok vindt dat de politiek nooit goed op de hoogte is gesteld over de gang van zaken. Volgens hem is de corporatie ‘op ongepaste wijze uit het project gezet’. De Blok wil dat het stadsbestuur ‘alles op alles zet’ om de vertrouwensbreuk te herstellen. ‘Het college stapelt fout op fout, eerder was de realisatie van de fietsenstalling ook al een debacle. Er moet eindelijk orde op zaken worden gesteld.’
Ook Robert Barker van de Partij voor de Dieren is nog niet gerustgesteld. Volgens hem toont de gang van zaken aan dat Den Haag echt beter grip moet proberen te krijgen op grote bouwprojecten. Zeker omdat dit de gemeente zelf ook veel extra geld kost. Verder moet het dak van de nieuwe fietsenkelder bij CS voor een deel worden opengezaagd om een nieuwe entree te maken. Het is zelfs niet zeker of die kelder wel open kan blijven. Bovendien, zegt hij, worden de torens pas in 2024 opgeleverd. Hij herinnert daarom aan een oud plan van zijn partij om van het plein een groene oase in de stad te maken. ‘Den Haag had nu een mooi groen plein kunnen hebben, maar door het stadsbestuur kijken we nog vijf jaar aan tegen een bouwput middenin het centrum van Den Haag.’
Geritseld
Beide partijen, de SP en de Haagse Stadspartij, hebben daarom voor dinsdagavond een debat aangevraagd. Tijdens een extra gemeenteraadsvergadering wordt over de kwestie gesproken. Peter Bos van de HSP wil daarbij ook opheldering over de vraag waarom de raad pas zo laat is geïnformeerd. Hij stelt dat Revis de kwestie ‘nog snel even voor zijn vertrek met de ontwikkelaar heeft geritseld’.
Bos gaat dan ook een motie van treurnis over de kwestie indienen, en een voorstel om alsnog Arcade de sociale woningen te gunnen. ‘Die zal het wel niet halen’, constateert hij zelf op voorhand. ‘Maar ik vind echt dat we duidelijk moeten maken dat de gemeente nooit toestemming had moeten geven voor deze afspraken.’
