Vestia heeft jarenlang warmte geleverd aan meer dan 800 woningen in en rond Duindorp, zonder dat de woningbouwcorporatie daarvoor een vergunning had. Terwijl zo’n vergunning op basis van de Warmtewet wel nodig is. Daardoor genoten bewoners van de huizen geen wettelijke bescherming, bijvoorbeeld op het gebied van maximumtarieven. Dat schrijft mediapartner Omroep West.
Bewoners van de woningen, zowel koop als huur, kregen vanaf 2006 warm water aangeleverd dat afkomstig was van de zeewaterwarmtecentrale die jarenlang vlak naast de derde haven in Scheveningen stond. Water uit de zee werd gebruikt om woningen te verwarmen en ze ook van warm water te voorzien voor bijvoorbeeld de keuken en de douche. Hoewel het systeem werd geprezen vanwege de duurzaamheid, bleken de bewoners er in de praktijk minder tevreden over. Het systeem kampte regelmatig met storingen, zodat ze in de kou zaten. Uiteindelijk werden er zelfs dieselgeneratoren geplaatst voor het geval het systeem uitviel.
Mede omdat ze ontevreden waren over de klachtenafhandeling door Vestia dook een aantal bewoners samen met raadslid René Oudshoorn van Hart voor Den Haag dieper in de kwestie. Daarbij deden ze een bijzondere ontdekking. Vestia heeft nooit een vergunning aangevraagd voor het systeem en het leveren van warmte.
Juristen: Vestia moet vergunning hebben
Oudshoorn vraagt bij de gemeente juridisch advies over de kwestie. Advocatenkantoor Pels Rijcken maakt een analyse en het gerenommeerde kantoor komt tot een heldere conclusie. ‘Tenzij het een heel klein warmteproject betreft, zal Vestia ook een vergunning moeten hebben voor warmtelevering’, schrijft Pels Rijcken. Omdat het in de praktijk gaat om meer dan 800 aansluitingen, moet de corporatie zich houden aan de Warmtewet, zodat bewoners ook bescherming genieten, bijvoorbeeld op het gebied van tarieven.
Een van de bewoners die zich al jaren in de zaak heeft verdiept is Andrew Koppert. Hij is verbijsterd door de conclusie. ‘Als bewoner heb je recht op betrouwbare levering, op redelijke voorwaarden en goede dienstverlening. De vergunning beoogt die bescherming aan bewoners te geven. Vestia had geen vergunning, de levering was onbetrouwbaar en de dienstverlening was ondermaats. Dat kan geen toeval zijn’, zegt hij. ‘De bewoners en de gemeente zijn door Vestia op het verkeerde been gezet. Het wordt tijd dat de gemeente met de bewoners een einde maakt aan de wanprakijken van Vestia.’
Tien keer per jaar zonder warm water
Ook bewoner Paul de Niet, die afgelopen jaren soms wel tien keer per jaar zonder warm water zat, is zeer ontstemd. ‘Als ze die vergunning wel hadden gehad, had je de voorwaarden kunnen opvragen en kunnen kijken wat de wederzijdse rechten en plichten zijn. Nu heb je niets, je hebt alleen je overeenkomst met Vestia en daar moet je het mee doen. Dat is natuurlijk ongelooflijk. Dat je bent gebonden aan een partij die niet is gehouden aan vergunningsvoorwaarden.’
Raadslid René Oudshoorn wijst er ook op dat de bewoners vastzitten aan Vestia. Onder meer omdat er geen gasaansluitingen in de woningen zitten, kunnen zij niet naar andere leveranciers. Hij vindt dat de gemeente Den Haag, die zich tot nu toe afzijdig hield, een rol moet gaan spelen.
‘Gedupeerden konden nergens terecht’
Daarbij speelt ook mee, zegt Oudshoorn, dat de bewoners in het verleden vaak zelf hoge kosten moesten maken als er dure onderdelen – zoals boilers en warmtepompen – van het systeem kapotgingen. Vestia weigerde die kosten te betalen. ‘Gedupeerde woningbezitters die voor hun warmtelevering vastzitten aan Vestia, hebben forse schade geleden aan hun warmtepompen en moeten nu hun schade zien te verhalen op een illegale warmteleverancier.
Ik vraag van het college van burgemeester en wethouders deze gedupeerde bewoners tegemoet te komen en te hulp te schieten. Al heeft de gemeente hier formeel geen rol, Den Haag heeft wel toegestaan dat Vestia jarenlang illegaal warmte kon leveren met een experimentele centrale die ook de gemeente graag zag komen maar vervolgens nooit Vestia op vergunningen heeft gecontroleerd. Iets waar je toch vanuit zou mogen gaan bij een overheid.’
Gemeente gaat eigen rol uitzoeken
De gemeente wilde zich tot nu toe niet met de kwestie bemoeien. Maar de nieuwe stadsdeelwethouder Anne Mulder (VVD) heeft recent een kennismakingsgesprek met de bewoners gehad. ‘Toen zijn deze punten ook naar voren gebracht,’ aldus diens woordvoerder. ‘Anne Mulder heeft toegezegd uit te zoeken hoe het destijds gegaan is en wat de rol van de gemeente is of zou moeten zijn.’
Vestia erkent in een reactie dat het geen vergunning had voor de zeewaterwarmtecentrale. ‘Toen wij de centrale in gebruik namen, bestond de Warmtewet (en daarmee een mogelijke vergunningsplicht) nog niet,’ schrijft de corporatie in een schriftelijke verklaring. ‘Sinds de invoering van de Warmtewet in 2014 is deze meerdere keren aangepast en nog steeds vinden er wijzigingen plaats. Dit heeft geleid tot verschillende interpretaties door zowel ons als de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de rechter. Zo werd pas later duidelijk dat een systeem als de zeewaterwarmtecentrale onder de Warmtewet valt. Wij zijn er altijd vanuit gegaan dat wij in dat geval een beroep konden doen op de uitzonderingsgronden (vanwege onze positie als verhuurder en vanwege de omvang van de levering) en dat wij geen vergunning nodig hadden.’
Toezichthouder zwijgt
De Autoriteit Consument en Markt, die toezicht zou moeten houden op het naleven van de wet, weigert te reageren. ‘Wij doen nooit uitspraken over al dan niet lopende onderzoeken,’ aldus een woordvoerster enigszins cryptisch.
De zeewaterwarmtecentrale is sinds vorig jaar niet meer in werking. Er is een nieuw systeem voor in de plaats gekomen op basis van warmte-koudeopslag. Volgens Vestia zijn daarvoor een aantal redenen. De eerste is dat er geen plek meer was voor de centrale naast de derde haven, in de buurt van het Zuiderstrandtheater. Op basis van de levensduur van de zeewaterwarmtecentrale was het efficiënter om die te vervangen dan te verplaatsen. Wel wordt aan het nieuwe systeem in de toekomst nog een nieuwe centrale gekoppeld die wel gebruik maakt van zeewater. ‘Wij verwachten dat de bewoners van deze techniek profijt hebben,’ aldus Vestia.
Overigens is het juridisch advies van Pels Rijcken duidelijk. Daarvoor moet ook een vergunning worden aangevraagd. Of dat is gebeurd, is niet duidelijk.
Bewoners willen betere controle
De bewoners willen nu in ieder geval dat de gemeente wel gaat controleren of andere projecten op het gebied van warmtesystemen aan de vergunningen voldoen. Duindorper Paul de Niet: ‘Want je hebt bewoners binnen je gemeentegrenzen en daar heb je wel voor te zorgen.’
