‘Spijtig.’ Zo noemt politiechef Paul van Musscher het voorval op het Malieveld, waarbij een vrouw afgelopen zondag voor een politiebusje werd geduwd en werd aangereden. Ondanks grof geweld, dat volgens hem tegen de politie is gebruikt, had dit niet moeten gebeuren. ‘Het is nooit de bedoeling geweest dat zij tegen die bus aan zou komen’, zegt Van Musscher bij mediapartner Omroep West.
Volgens hem gebeurde het in het heetst van de strijd, toen politiemensen iemand wilden arresteren. ‘Die aanhouding wordt afgeschermd en daarbij krijgt de betreffende vrouw een duw om werkruimte te maken. Niemand ziet dat daar een tweede busje van de aanhoudingseenheid aan komt rijden.’ De politiechef zegt dat de vrouw – volgens zijn informatie – niet gewond is geraakt. ‘Maar dit willen we natuurlijk niet. Laat dat duidelijk zijn.’ Wie de vrouw is weet hij niet. Maar de bereidheid om excuses aan te bieden is er zeker: ‘Als ik weet wie het is, uiteraard.’
Afgelopen zondag kregen de mensen van Van Musscher te maken met twee demonstraties. Een tegen de coronamaatregelen op het Malieveld en een klimaatdemonstratie op de Koekamp. Sommige demonstranten wilden niet vertrekken, anderen zouden de confrontatie hebben gezocht met de politie. Het resulteerde in onrust, geweld door de politie, een waarschuwingsschot en twintig arrestaties (één van hen zit nog vast). Alles is van meerdere kanten gefilmd en gefotografeerd. Het kwam de politie op de nodige kritiek te staan.
‘Noodbevel is genegeerd’
Tóch vindt Van Musscher het belangrijk te benadrukken dat demonstranten genoeg de gelegenheid hebben gehad om te vertrekken. Volgens hem zijn er meerdere oproepen geweest. ‘Er is een noodbevel uitgevaardigd door de burgemeester en dat is genegeerd.’ Het bevel kwam er toen bleek dat er veel meer dan de toegestane tweehonderd demonstranten naar het Malieveld waren gekomen. Volgens de politiechef stonden er uiteindelijk tussen de 1200 en 1500 mensen.
‘Er is zeer nadrukkelijk door de politie gevorderd om naar huis te gaan’, zegt hij. ‘Toen is er een kwartier gewacht. We hebben mensen de gelegenheid gegeven om weg te gaan. Daarna is er weer nadrukkelijk gevorderd om weg te gaan. Ook die vorderingen zijn genegeerd.’ Het negeren van het noodbevel, het maximum aantal demonstranten en de politievorderingen maakten ingrijpen uiteindelijk nodig, stelt Van Musscher. ‘Uiteindelijk treedt de politie dan een keer op.’
Amnesty International wil onderzoek
Amnesty International heeft burgemeester Jan van Zanen en het Openbaar Ministerie (OM) inmiddels gevraagd onderzoek te doen naar de gebeurtenissen van zondag. ‘Een aantal filmpjes dat we hebben gezien is verontrustend en daar moet verder naar gekeken worden’, zegt Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland.
Van Musscher vindt dat prima. ‘Wij zijn zeer transparant in wat wij gedaan hebben en staan open voor feedback. Het is echt aan ons gezag of zo’n onderzoek er gaat komen. Ik heb ook beelden gezien, maar het gaat uiteindelijk om wat er werkelijk gebeurd is. Beelden geven maar een deel van de context weer.’ Het OM liet dinsdag weten dat het ‘nog te vroeg is’ om te kunnen zeggen of er een strafrechtelijk onderzoek komt naar het politieoptreden. Eerst moet alles op een rijtje worden gezet: ‘Daarbij kijkt het OM mee’, vertelt een woordvoerder.
Los van de onrust van afgelopen zondag, wil politiechef Van Musscher de samenleving ‘een groot compliment maken’. ‘Als ik zie hoe zeer mensen zich aan de maatregelen houden, zoals aan de avondklok: complimenten. Dat gaat buitengewoon goed.’ Het gaat volgens hem dan ook om een kleine groep die bewust de confrontatie zoekt. ‘Ook als wij chargeren er dwars tegenin gaan, met forse middelen. Daarom ook de aangiftes van politiemensen. Dat is ook de andere kant van deze medaille, dat wil ik ook echt benadrukken: collega’s hebben het daar zwaar voor de kiezen gehad. Geweld gaat niet van ons uit, daar is een aanleiding voor en wij doen dit niet zomaar.’
Toegepast geweld door de politie wordt achteraf altijd gecontroleerd en beoordeeld op proportionaliteit, verzekert Van Musscher. ‘Bij twijfel worden zaken voorgelegd aan het OM. Wat belangrijk is, dat geldt eigenlijk voor alle beelden: vaak gaat de discussie over beelden en niet over wat er feitelijk gebeurd is. Wij zijn echt op zoek naar de feiten om daarna een conclusie te kunnen trekken.’
